Muslima.Uz

Номаълум синглимга мактуб

Подробности

Бўлим: Ҳикоялар

Дарвозада бир қиз кириш учун изн сўраётганини айтишибди. Домла рухсат бергач, минг бир истеҳола билан қимтинибгина остонада меҳмон қиз пайдо бўлибди.
– Ҳазрат, мен сиздан бир саволнинг жавобни билгани келдим, – дебди ожиза. – Кўп китобларни кўрдим, аммо жавоб тополмадим.
– Қандай савол экан?
– Қуръонни ота-онамдан яшириб ёдласам бўладими?
–  Нима, ота-онангиз Қуръон ёдлашингизга қаршилик қиляптими? – дебди домла ҳайратланиб.
– Йўқ.
– Унда нега буни яширмоқчисиз?
– Қиёматда ота-онамга Каромат тожини совға қилмоқчиман. “Совға”ни ўша пайтда кўрсатсам дегандим, – дебди қиз.
Домланинг кўзларида ёш айланади.
– Айни ўйин-кулгига мойил ёшда, шундай улуғ ишга эҳтиёж туйганига қаранг, – дейди мутаассир бўлиб.
Ич-ичимдан тулқинланиб кетаман. Негадир бу ҳол менинг замонам учун ноёб ҳодисадек туюлади. Ён-атрофдан сени – “ноёб ҳодиса”ни, покиза ниятли хилқатни ахтараман. Нозиккина вужудинг ва баҳор япроқларидай титраб турган қалбингга шундай улкан мақсадни жойлаганинг нақадар саодатдир, сингилжон! Сен олдингда ястаниб ётган бешафқат ҳаёт сарҳадларидан излаганингни қанчалик топасан, буни билмадим, аммо сенинг шу қарорга келишингнинг ўзи буюк инқилобдир! Сенинг мана шу мақсадингнинг ўзи буюк ажрдир!
“Каромат тожи”ни ахтариб юрган синглим, онажоним, сен қанчалар яхшисан! Яхшилигинг шундаки, сендан ва сенга ўхшаганлардангина покиза авлод ўсиб чиқажак. Покиза авлоддан буюк  миллат пайдо бўлади. Имом Бухорий ҳазратнинг оналари айтади-ку: “Ўғлим Исмоилни бирор марта таҳоратсиз эмизганимни эслай олмайман”.
Ўтган кунларнинг бирида ишхонамизга бир қизалоқ кириб келди. Бутун вужудини ёпиб турган мато нари борса бир метр бўлса керак. Эгнига илиб олган куйлаги тиззадан нақ бир қарич тепада тўхтаб қолган. Ишончим комилки, уни то шу хонагача ўнлаб, юзлаб кўзлар кузатиб келган ва яна шунча кўзлар кузатиб қўяжак! Мен маҳлиё кўзлар таъқибида тилка-пора бўлиб кетган куйлак соҳибасига минг бир истеҳола билан танбеҳ берган киши бўламан. У эса мени замон кўзгусига рубарў қилади. У шу кўзгуга қараб ўзига оро беради ва шу кўзгу қошида бахтли бўлмоқ истайди. Мен унга бахтни яланғоч бўлиб излаш шарт эмас, дегим келади. Лекин бу гапни айтолмайман. Чунки унинг тийнатида ҳам ҳали куйлаги йўқлигини билиб қоламан. 
Охират совғасини излаб юрган синглим, сенинг ютуғинг шундаки, сен бахтни ахтармайсан, у сени излаб топади. Балки бахт сенинг ўзингдадир! Қалбингдаги буюк мақсад, ичингдаги иффат ва ҳаё, тилингдаги ҳамду сано – бахтнинг бошқа исмини билмайман, ахир!
Биласанми, бир пайтлар Тошкентнинг қоқ киндиги ҳисобланмиш Самарқанд дарвозаси мавзеида бир қори-домла ўтганлар. Бу кишининг номи қори-домла бўлсалар-да, ўзлари ҳеч қачон масжид ё мадрасада хизмат қилган эмас. Бир умр автопаркда, оддий ишчи бўлиб ўтган. У кишининг Қуръони каримни тўлиқ ҳифз қилган қори эканини саноқли кишиларгина билишган. Ўзини ошкор қилишдан қўрққанлар. Бор-йўғи илмини хаспушлаш учун автопаркда ишчи бўлиб юраверган. Чунки у бандаи ожизнинг атрофи тўла коммунист, “Худони кўрсат отаман”, деб юрган каслар бўлган.
Қори-домла кечалари эл уйқуга кетганида кундуз кунги қазо намозларини ўқиб, йиғлар эканлар: “Парвардигаро, Сен менга илм бердинг, лекин мен буни яхшиликка, оддий фарзандларим таълим-тарбияси  учун ҳам тадбиқ этолмадим”.
Орадан йиллар ўтибди. Оилада уч нафар ўғил бирин-кетин вояга етибди. Бир куни қори-домлани ярим кечаси аёли туртиб уйғотибди:
– Отаси, уйга киринг, сизга учта совғам бор, – дебди.
Бемаҳалда берилажак “совға”ни эшитган қори-домла минг бир хавотир билан уйига кирибди. Қараса, меҳмонхонада учта жойнамоз устида уч ўғил ўтирган эмиш. Умрида “Бисмилло”ни ўргатмаган ота ўғилларининг жойнамозда ўтирганини кўриб, аёлига қараб ҳайратланибди.
– Отаси, ўғилларингизни Қуръондан имтиҳон қилиб кўринг-чи, саводи қай даражада экан, – дебди аёли.
– Ахир булар Қуръонни қаердан билишади!
– Сиз аввал сўраб кўринг-чи!
Қори-домла бирин-кетин ўғилларига юзланибди. Ўғиллар Қуръоннинг истаган жойидан қироат билан, фасоҳат ва балоғат билан ёддан ўқий бошлабдилар. Кўзларидан тирқираб оқаётган севинч ёшларини яширолмаган ота аёлига юзланибди:
– Бу қандай мўъжиза?
– Бу ҳеч қандай мўъжиза эмас, отаси. Бугун ҳуфтонда кенжатойингиз ҳам акалари сингари Қуръони каримни тўлиқ ҳифз қилиб бўлди. Қўлимдан келгани шу: мана сизга учта забардаст қори!
Қори-домла аёлининг қўлларини кўзларига суртиб ҳунграб йиғлаб юборибди.
Менинг саодатли синглим, сен ўша онанинг невараси эмасмисан? Танидим, сен ўша аёлнинг қавмидансан! Мен буни сенинг ниятингдан, журъатингдан танидим. Энди сенга бир савол: атрофингга қара-чи, опа-синглинг кўпми? Чунки СЕНИНГ кўплигинг – яхшиликнинг, илмнинг, ҳикматнинг кўплигидир.
Имом Шофеъий ҳазрат ҳақида эшитгансан, тўғрими? Бир куни ўша зот, устозининг зиёратига бормоқчи бўлибди. Имом Шофеъийнинг келаётганини эшитган устоз, қизига айтибдиларки: “Уйимизга бир нозик дидли меҳмон келаётган экан. Ҳаммаёқни покиза қил, озгина таом тайёрла, чунки у киши жуда кам овқат ейди. Кечқурун 2-3 та обдастада таҳорат суви тайёрлаб қўй, чунки меҳмон кечаси билан намоз ўқийди”, дебди.
Имом Шофеъийдек зотга устозлик қилган одамнинг тарбиясини олган қизнинг ақлу фаросати ҳам шунга яраша бўлади-да. Қиз отаси айтган ишларнинг ҳаммасини рисоладагидек адо этибди. Бироқ қизни бир нарса ҳайратлантирибди: кечқурун шунчаки мулозамат юзасидан меҳмоннинг олдига қўйилган бир лаган таомдан бир қошиқ ҳам қолмабди. Эрталаб қараса, меҳмонхона эшиги тагига тайёрлаб қўйилган 2-3 та обдастадаги сув камаймасдан турган эмиш. Отаси мақтаган меҳмон ҳатто бомдод намозига ҳам турмабди.
Қиз бу ҳайратларини отасига айтибди. Бундан устоз ҳам таажжубланиб, меҳмонхонага борибдилар. Қараса, Имом Шофеъий ҳазрат ҳамон жойнамозда ўтирган экан.
– Ҳазрат, – дебди Имом Шофеъийнинг юзларидан нур жилваланиб, – кечаги овқатни ким пиширган бўлса ҳам Аллоҳнинг шундай бир муқарраб қули эканки, бу таом олов билан эмас, тасбеҳ ва таҳлил билан пишган экан. Умримда бундай хуштаъм ва тасбеҳ садолари келиб турган овқатни емаган эдим. Бу таом мени туни билан ухлашга қўймади. Хуфтон намозининг таҳорати билан бомдод намозини ҳам адо этдим.
“Каромат тожи”ни излаб йўлга чиққан синглим, балки сен ўша устознинг қизидирсан? Ҳа, танидим, сен ўша қизсан. Чунки сенинг эзгу ниятингдан ҳам тасбеҳ садолари эшитилиб турибди. Сен то Унинг ҳузурига боргунча ўша садоларнинг соҳибаси бўл! Шунда “Каромат тожи”ни топасан! Сафаринг бехатар бўлсин...

Алишер Назар

У

Подробности

Бўлим: Ҳикоялар

Ўзимни таниганимдан бери У мен билан бирга. Ҳар ишимда, ҳар кечмишимда ҳамдам, ҳамнафас. Лекин У билан ҳеч чиқишолмаймиз. Баъзан жуда ошириворади. Устма-уст савол бераверади: "Нега бундай қилдинг? Наҳотки уялмасанг? Қачонгача шундай юрасан?"
Кеча бундай бўлди: тушликдан қайтаётган эдим. Қаршимдан бир қиз келаверди. Бир қизки... (биласиз, баҳор келиши, кунлар исиши билан табиат жонланиб, ҳамма нарса ОЧИЛАВЕРАДИ) Энди нима десам экан, кўзим қамашиб қолган бўлса керак-да, У мени бир туртди: "Сен мўминмисан?"
“Ҳа, ҳар қалай даъвоиймиз шунақа”, дедиму унинг навбатдаги саволларидан қўрқиб, “бўлди бошқа қарамайман, шунчаки кўзим тушиб кетди”, деб қўшиб қўйдим.
Шунинг ўзи етарли, тўғрими? Лекин У бунга қўймайди-да. "Қанчалик мўминсан?", деди.
“Қанчалигини билмайман, лекин...”, дедим довдираб.
"Унда бир гап айтаман, шунга қараб қанчалик мўмин эканингни билиб ол", деди.
Мен рози бўлдим. У бундай деди: "Қаршингдан келаётган ҳар қандай ожизани бу менинг синглим, бу менинг опам, деган эзгу хаёлга кела олсанг, сен яхши мўминсан".
"Тўхта", дедим ичимда. Камина ходимингиз ҳам жа-а қалин-қалин китобларни ҳатм қилмаган бўлса-да, ҳар қалай, унча-мунча китоб варақлаган, ўзини оқлаб олишга қурби етади.
“Менга қара, – дедим жиддий туриб, – Аввало, қаршимдан келаётган ўша ожиза ростдан ҳам опамга ёки синглимга ўхшаб келиши керак-да. Унинг келишини кўрдинг-ку, кўрпанинг ичида ҳам кийиб ётишга уяладиган алламбалоларни кийиб олган. Шунга...”
Анови оғзимга битта туширди: "Қўй ўзининг оёғи билан осилади". Сен шу фитнадан сақлана олсанггина мўмин бўласан-да".
Тўғриси, яна бир балолар деб ўзимни оқламоқчи бўлдиму, лекин "ўтмади".
Ана шунақа! Уни деб тузукроқ атрофга ҳам қарай олмайсан.
Сиз суд жараёнида қатнашганмисиз? Судда албатта битта "қораловчи" иштирок этади. Жиноятчининг энди бироз "юки" енгиллашди деганда, битта савол билан ҳаммасини барбод қилади. Бизнинг сафардош ҳам шунақа! Қораловчи! У билан шу пайтгача қанча йўл босган бўлсак, бирор марта мени мақтамади-я! Мақтамаганига яраша ҳалал беришини-чи...
Қайси куни ГАИга тушдим. Айб ўзимда. Телефон жиринглаб қолди. (Нима қилай, фойдали эди-да) Қарасам, "ока"лар кўринмади. Шартта олдим. Мен нодон тузукроқ қарамаган эканман, бир қизил таёқни симёғоч тўсиб турган экан. Ўлгур симёғочнинг келиб-келиб туриб қолган жойини қаранг!
– Ока, бошлиқ телефон қилиб қолганди, иложини қилолмадим, – дедим.
"Эй, ёлғончи, нималар деяпсан?" деди анови Қораловчи.
“Жим турсанг-чи, жарима икки юз мингдан ошиб кетади ахир”, дейман ғижиниб.
"Шунинг учун қоидага амал қилиб юриш керак. Айбингни тан ол ва жазоингни торт!"
“Ҳой, шафқатсиз! Мен шуни тўламасам давлатнинг ғазнаси бўшаб қоладими?”, дедим жаҳлим чиқиб.
– Ким билан гаплашаяпсиз? – деди ГАИ ходими ҳайрон бўлиб.
Тавба, жаҳл устида гапириб юбордим шекилли.
– Ака, сиз билан гаплашаяман! Агар талонга ёзворсангиз, кейин ростдан ҳам ўзим билан ўзим гаплашиб қоламан, – дедим кулиб.
ГАИ акамнинг кўнгли бўш одам экан. Очиқкўнгил, меҳрибон ва оқибатли экан. Мени “қўйиворди”. Мен акамга қайта-қайта раҳмат айтиб машинага чиқсам, У нима дейди денг: "ГАИ ҳам ўзингга ўхшаган виждонсиз экан".
Хўш, бунга нима дейсиз энди? ГАИдан қутилса бўлади, аммо бундан қутилиб бўлмайди. Бунинг айтиши бўйича, мен хато қилдимми, жабрини тортишим керак экан. Икки юз минг сўмлик жаримани тўлашим керакмиш. Тўламайин десам, рисоладагидек юришим керак экан. Эй барака топкур, мен оддамман-ку ахир! Яхшиям бир жойдан ўқиб олган эдим: инсон "нисён" – “унутувчи”, “адашувчи” экан. Ҳеч гап тополмасам, Ундан шунақа деб қутиламан.
Яқинда олис вилоятдан бир қадрдон ака келиб қолди. У киши бир каттароқ ишни бошлаган экан. Шунга бир ҳимо бериб юбориш керакмиш. Худди мен пойтахтнинг яримини сўраб тургандай, шу ишга ёрдамлашиб юборишим керак экан.
– Ака, бунақа ишлар менинг қўлимдан келмайди, ундан кўра шеър ёзиб бер денг, – дедим ҳазилга буриб.
Қайдам, ишонмайди ярамас.
– Сизнинг таниш-билишларингиз бор, ҳаммаси ҳал бўлган, фақат пойтахтдан кимдир айтиб қўйса бўлди, – дейди.
Мени шунақа ишларни ҳам ҳал қилади деб ўйлашса, демак, мен ҳам чакана одам эмас эканман-да, деб шишиниб ҳам қўяман ичимда. Лекин менинг "танка"м – бор-йўғи ҳалиги Қораловчим, бошқа ҳеч кимим йўқ. Энди буни меҳмонга қандай тушунтирасан. Ахир у шунча йўлдан эмраниб келиб ўтирибди. Нима десам экан? Ўйланиб қолдим.
"Нега ўйланасан, бунақа ишларга мутлақо аралашма!"
Кимлигини биласиз-ку, У яна бошлади. Ана энди икки ўт орасидаман. "Қўлдан келганча ҳаракат қиламан дейман”, дедим Унга. "Қўлингдан келмайди, келганда ҳам аралашма", деб жеркиб берди У. Лекин мен барибир айтганимни қилдим.
– Ака, қўлдан келганча ҳаракат қиламан, лекин иш битмаса хафагарчилик бўлмасин, – дедим.
– Ука, сиз шу ишнинг пайида бўлинг, хизматингиз ерда қолмайди. Ҳаммаси жойида бўлади.
Меҳмонни кузатдим. Меҳмон билан бирга унинг таклифини ҳам, "хизмат"ларини ҳам қўшиб кузатиб юбордим. "Бирон ойлардан кейин иш битмади", деб қўяман-да, дедим ичимда.
Қизиқ бўлди. Мен ичимдагини айтишга ҳам улгурмай, роппа-роса бир ҳафтадан кейин қадрдоним завқ-шавқ билан сим қоқиб қолса денг!
– Ука, минг раҳмат сизга! Ҳаммаси жойида бўлди, эртага эрталаб учрашамиз!
Худбинликни қаранг, индамай қўяқолдим. Майли, ҳафсаласи пир бўлмасин дедим-да. Лекин аканинг келишига ишонмаган эдим. Ҳарқалай, у энди иши битган одам-ку! Аммо ака ваъдасига биноан эртасига етиб келди. Олдимга "тап" этиб бир нарса ташлади. Қоғозга ўралган "нарса"нинг бир чеккаси озгина очилиб қолди. Оҳ-ҳо, жуда "мазмун"ли! Пачақроқ бир машина беради.
– Ука, бошлаган ишларимиз юришиб кетсин, ҳали яна гаплашамиз, – деди.
Имтиҳонни қаранг! Эй Худо, нега бунча оғир "савол" бердинг, дейман ўзимга-ўзим. Бир пайт, одатдагидек У келди-ку!
"Ака, мен сизнинг ишингизга мутлақо аралашганим йўқ, бу пулингизни ололмайман, де! Қани, бошла", деди.
“Менга қара, – дедим жиддий туриб, – у шу пулни Худо рози бўлмайдиган бирор жойга сарфлаворади. Мен озгинасидан фойдаланаману, лекин муҳтожларга ҳам ёрдам бераман!”
"Бўлмайди, сен ёлғон айтиб пул оляпсан", деди.
“У ўзи рози бўлиб беряпти. Бунинг устига, жуда керакли пайтда келди. Ахир ҳозирги аҳволим ўзингга маълум-ку!”
Хуллас, У билан роса тортишдим. Охири, мен ғолиб чиқдим. Сир бой бермай, пулни олиб қолдим. Меҳмоним менинг қудратимга тасаннолар айтиб ишига кетди. Бир зумда бойиб кетдим. Ҳалигини ушлаб-ушлаб қўяман. Жуда жозибалида ўлгур! Шиқир-шиқирини эшитсанг, яна санагинг келади. Лекин менинг бу завқ-шавқимни У расво қилади-да: "Сен қандай одамсан? Қанақа мусулмонсан? Нега сен охиратдан қўрқмайсан?" Саволларнинг салмоғини қаранг! Қани энди бундан қочиб қутилолсанг. На ҳушимда, на уйқумда ҳаловат қолди.
– Нега хомуш бўлиб қолдингиз? – дейди хотин.
Хотинга бу сирни айтиб бўладими? Билиб қолса дарров "ремонт қилиш керак" бўлиб қолади. Анови эса тинчимайди: "Ҳалол йўл билан топилмаган бир дирҳам пул...", деб бошлаб қолади. "Ўзим ҳам биламан буни", деб бақираман. "Билганларига амал қилмаган...", деб яна жон жойимдан олади.
Охири бўлмади. Учинчи куни йўлга тушдим. Дабдурустдан қадрдон акамнинг уйига кириб бордим. Ака мени кўриб шошиб қолди. Ким билади, у нималар деб ўйлади.
– Ака, – дедим мен ҳам столнинг устига ҳалигини "тап" этиб ташлаб, – сизнинг ишингизга мен мутлақо аралашганим йўқ. Бу сизга Худонинг бир лутфи бўлди. Ишингиз ўз-ўзидан битиб кетган. Мана, берган пулингиз, буни мен ололмайман. Ўша куни нафснинг ғулғуласи билан олиб қўйдим. Аслида...
– Ука, сизга минг раҳмат! Биласизми, сизга бормасимдан олдин бу пул бир амалдорнинг қўлида эди. У мени салкам бир йилдан бери алдаб юрганди. Бир амаллаб олиб, сизга бергандим, – деди у жиддий туриб. Сўнгра кўзлари ғилт-ғилт ёшланиб, менга қаради:
– Сизни қиёматлик укам десам, рози бўласизми?
– Албатта!
– Ака-укалар бир-бирига ҳадялар берса бўладими?
– Бўлади, – дедим мен. Ишонинг, хаёлимга ҳеч нарса келгани йўқ. Сиз билмасангиз, У билади. Чунки шундоққина ёнимда турганди.
Ака столдаги "бир даста"ни олдимга суриб қўйди.
– Мен сизга чин дилдан ҳадя қилдим!
– Ака, бу жуда катта...
– Худо менга бундан ҳам кўпроғини бериб қўйибди, – деди у.
Уйга қайтдим. Кайфиятимни айтмайман. Биламан, айтсам устимдан куласиз. Йўл-йўлакай Ўзига муножот қилдим: Ўзингга шукур, шуни менга ҳалол қилиб бердинг! Яхшиям менга бир Қўриқчини ҳамроҳ қилдинг! Йўқса мен...
Гапимни тугатолмадим.
“Ўл-а, чўнтагингга тўрт сўм пул кирса шунақа муножот ҳам қилиб қоларкансан! Сенга шунақа қилиб келиб турса, эслаб қоласан-да-а?!” деди У.
Яна бир нарсалар демоқчи эдим, афсуски, қолгани бўғзимда қолиб кетди. Айтишга анавидан уялдим. Нима қиларимни билмай, ғунғиллаб-ғунғиллаб қўяқолдим. Сўнгра киши билмасгина қилиб, чўнтагимни ушлаб қўйдим-да, йўлда давом этдим.

Алишер Назар

Хотинини синамоқчи бўлган эр

Подробности

Бўлим: Ҳикоялар

Йигит хотинини синамоқчи бўлиб мактуб ёзди. "Хотин, мен бошқасини севиб қолдим. Ўша билан бирга бўлиш учун унга кетдим", дея йигит хотинини ҳайратга солмоқчи бўлибди.
Хотинини дод-вой солиб, йиглашини кўз олдига келтириб, энтикиб кетди ва каравот тагига яширинди.
Хотини келди. Хатни очиб ўқиди ва кулиб бир нарсаларни ёзди. Бирдан кимгадир телефон килди: "Жоним, эримдан қутилдим ва ниҳоят у овсар кетди. Энди бирга бўламиз. Ҳозир ёнингизга боряпман, деб кийиниб чиқиб кетди.
Йигит ўзи ҳаратга тушди, аламдан бўкириб, деворларга мушт билан зарбалар берди. Рашк азобида ёниб, ўртанди. Йигит бўлса ҳам ёш қизчалардек йиғлади. Сўнг келиб, аста хатни ўқишни бошлади, хатда эса: "Жиннивойим, оёқлариз каравот тегидан кўриниб турибди. Мен нонга тушиб келай", деган ёзувлар бор эди. : ))

Интернет маълумотлари асосида
Абу Муслим тайёрлади

Етим қизалоқ

Подробности

Бўлим: Ҳикоялар

Қизалоқ болалар уйида ота-онасининг юзини ерга қаратмасликка тиришарди. Улғайиб, мактабга боргач ҳам шуни ўйлади. Бир куни унга “ўғри” деб туҳмат қилишганида, энди ўзини ота-онаси  ёмон кўриб қолишидан қўрқиб кетди. Йиғлади. Ота-онасига айбсиз эканини айтгиси, уларни жуда кўргиси келарди...